*بزرگترین سرمایه گذاری خارجی تاریخ صنعت نفت ایران

به گزارش بیداربورس توافق شامل سرمایه‌گذاری روسیه برای اجرای اولین حفاری در میدان پارس شمالی، اجرای پروژه فاز دوم میدان گازی کیش، پروژه فشارافزایی پارس جنوبی (کاری که توتال قرار بود انجام دهد و انجام نداد)، سرمایه‌گذاری در طرح‌های ال ان اجی، احداث خطوط لوله صادرات گاز، سوآپ گاز و فرآورده‌های نفتی (که به زودی عملیاتی میشود) همکاری های علمی و تکنولوژی، صادرات کاتالیست و تولید تجهیزات حساس صنعت نفت است.

ایران و روسیه در مجموع بالغ بر ۷۰ تریلیون متر مکعب ذخایر گازی دارند که این مقدار ۳۰ درصد ذخایر گازی جهان را شامل می‌شود؛ از این رو این دو کشور نقش بسیار مهمی در تامین پایداری انرژی جهان ایفا می‌کنند.

*آیا روسیه در حوزه نفت و گاز رقیب ایران به حساب می‌آید؟

روس ها بازار نفت ایران را تصاحب کردند

مهدی افشارنیک کارشناس حوزه انرژی:

با شروع جنگ اوکراین روسیه برای فروش نفت تمرکز خود را برای روی هند و چین گذاشت که بازار اصلی ایران بود. درواقع ایران در معادلات روسیه در حوزه انرژی جایی به عنوان متحد ایفا نکرد و مسکو دریچه همکاری را به سمت تهران نگشود. با این حال ایران می توانست بازارهای از دست رفته نفتی خود را احیا کند اما یک برادری عجیب و یک طرفه را در حال حاضر برای روسیه خرج می‌کنیم. درواقع در قراردادهای نفتی محرمانه میدان‌هایی مانند چشمه خوش، اهواز، سوسنگرد را برای توسعه به روس‌ها واگذار می‌کنیم، آن هم در شرایطی که شرکت‌های روسی با تحریم‌های سنگینی مواجه هستند. با این اوصاف ایران با افت فروش نفت مواجه شده و بازارهای تحریمی را از دست میدهد و روس‌ها با تخفیف‌های بسیار آن را تصاحب می‌کنند و همان مقدار آب باریکه‌ای که برای کشور درآمد نفتی داشت در حال کمتر و کمتر شدن است.

جنگ نفتی روسیه با ایران به واسطه تخفیف‌ها

میثم شرفی فعال حوزه انرژی:

روس‌ها درحال حاضر حدود ۲۴۰ میلیون بشکه نفت بر روی آب دارند که مقدار عجیبی است. این الگو دقیقا شبیه الگوی ایران در اوایل دوره تحریم‌ها است. روسیه درحال حاضر نفت خود را در بازارهای خاکستری، بازارهایی که عمدتا در اختیار ایران بود به فروش می‌رساند که روسیه را به رقیب جدی ایران تبدیل کرده است. درواقع در کنار جنگ روسیه علیه اوکراین، روسیه مشغول جنگ نفتی با ایران به واسطه تخفیف‌ها است. به عبارتی مسکو با اعمال تخفیف‌های شناور نفتی فضای رقابت را برای ایران بسیار دشوار ساخته است و عملا قادر به رقابت در این حوزه نیستیم. اگر همین لحظه جنگ روسیه علیه اوکراین به پایان برساند و فرآیند فروش نفت به حالت طبیعی برگردد، باتوجه به حجم وسیع دپو شده نفت روسیه در دریا، ایران همچنان ماه‌ها از این روند متاثر خواهد شد. بنابراین بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی چه با برجام و چه بی برجام، در حال تبدیل شدن به امری محال است.

با این اوصاف سوال اصلی اینجاست که چرا کشوری که رقیب ایران در حوزه نفت و گاز به حساب می‌آید، تصمیم به سرمایه‌گذاری و توسعه حوزه‌ای دارد که رقیب آن کشور در بازارهای جهانی است؟

*کلونی مالی ایران و روسیه

راه‌اندازی نماد معاملاتی روبل روسیه جهت ارز ریال – روبل در بازار متشکل ارزی ایران انجام شد؛ درواقع صادرکنندگان ایرانی از طریق بانک‌ها و صرافی‌های کارگزار بازار متشکل معاملات ارز می‌توانند همانند اسکناس دلار و یورو، روبل را با نرخ توافقی در این بازار عرضه کنند. یکی از پروژه هایی که همواره بسیاری از کارشناسان مالی برای دورزدن تحریم‌ها مطرح می‌کردند، شکل‌دهی یک شبکه مالی به موازات سوئیفت و مبتنی بر ارزهای ملی دو کشور بود که بر اساس آن بتوان به دور از فضای تحریمی و ردیابی‌های معمولی که از طریق سوئیفت برای تحت فشار قرار دادن ایران در تبادلات مالی با دنیا صورت می‌گیرد، زمینه را برای شکل‌دهی کلونی‌های مالی داخلی با دنیا فراهم آورد رویکردی که در قالب پیمان‌های پولی دو و چند جانبه بین کشورها در حال شکل‌گیری است در پیمان پولی دوجانبه، تجارت با استفاده از پول‌های محلی انجام می‌شود؛ یعنی به جای استفاده از یک پول واسط مانند دلار و یورو، از پول کشورهای مبدا و مقصد تجارت استفاده می‌شود و دلار واسط تجاری نیست.

خبرنگار: گلاره کحالی